Կարիեսը ատամների վնասման ամենատարածված խնդիրներից է։ Այն առաջանում է, երբ ատամնափառում առկա բակտերիաները արտադրում են թթուներ, որոնք վնասում են ատամների էմալը։ Եթե կարիեսը ժամանակին չի բուժվում, այն կարող է խորանալ և առաջացնել լուրջ խնդիրներ, ինչպիսիք են նյարդաբորբը,հարատամնային հյուսվածքների բորբոքումը ատամի ապագա կորստով։
Կարիեսի հիմնական պատճառներն են`
- Սննդի մնացորդները. Շաքարավազով և օսլայով հարուստ սննդամթերքները, ինչպիսիք են քաղցրավենիքները, ըմպելիքները և սպիտակ հացը, նպաստում են բակտերիաների աճին։
- Անբավարար հիգիենա Անբավարար խնամքը, ներառյալ ոչ կանոնավոր ատամների խոզանակումը և բերանի խոռոչի խնամքը, կարող են նպաստել կարիեսի առաջացմանը։
- Անբավարար ֆտորիդներով հագեցումը Ֆտորիդը օգնում է պաշտպանել ատամների էմալը կարիեսից։ Ֆտորիդի անբավարար մակարդակը կարող է բարձրացնել կարիեսի ռիսկը։
- Բերանի չորություն. Թքարտադրության նվազումը կարող է թույլ չտալ բերանում թթուների չեզոքացումը, ինչը նպաստում է բակտերիաների աճին։
Կարիեսի վաղ ախտանշաններից են`
- Ատամների զգայունություն՝ հատկապես քաղցր, տաք կամ սառը սննդամթերքների նկատմամբ։
- Ցավ կամ տհաճություն՝ ատամի որոշակի հատվածում։
- Նկատելի փոսիկներ կամ սև կետեր ատամների վրա։
- Ատամի ցավ՝ հատկապես ուտելու կամ խմելու ժամանակ։
Կարիեսի բուժումը կարող է տարբեր լինել՝ կախված վնասվածքի ծավալից և ախտանշանների ծանրությունից։
Կարիեսի բուժման հիմնական մեթոդները՝
1.Ատամների Ֆտորացում: - Վաղ փուլում հայտնաբերված կարիեսը կարող է բուժվել ֆտորացմամբ։ Ֆտորիդը կարող է վերականգնել ատամների էմալը և կանխել հետագա վնասը։
2. Կարիեսի մաքրում և պլոմբավորում Կարիեսի բուժման համար ստոմատոլոգը կարող է հեռացնել վնասված մասը և պլոմբավորել ատամը հատուկ նյութերով, ինչպիսիք են լուսակարծրացող պլոմբանյութերը։
3. Պսակներ: - Եթե ատամի մեծ հատվածը վնասված է, ապա անհրաժեշտ է օգտագործել պսակներ՝ ատամը վերականգնելու և պաշտպանելու համար։
4․ Արմատախողովակների բուժում. - Եթե կարիեսը հասել է ատամի արմատին, ապա անհրաժեշտ է արմատի բուժում՝ ինֆեկցիան հեռացնելու և ատամը փրկելու համար։
5. Ատամների հեռացում - Եթե ատամը խիստ վնասված է և հնարավոր չէ վերականգնել, ստոմատոլոգը կարող է խորհուրդ տալ ատամի հեռացում և փոխարինում՝ պրոթեզների կամ իմպլանտների միջոցով։
Կարիեսը կանխարգելելու համար կարևոր է հետևել լավ հիգիենայի միջոցներին, ներառյալ՝
- Կանոնավոր ատամների խոզանակում. Պետք է խոզանակել ատամները առնվազն օրական երկու անգամ՝ ֆտորով հագեցած մածուկով։
- Օգտագործեք ատամների խնամքի միջոցներ. Օգտագործեք ատամի թելեր և ողողեք բերանը հակաբակտերիալ լուծույթների միջոցով։
- Խուսափեք շաքար պարունակող սննդամթերքից. Նվազեցրեք շաքարային և օսլայով հարուստ սննդամթերքների օգտագործումը։
- Կանոնավոր ստոմատոլոգիական հետազոտություններ. Պետք է այցելել ստոմատոլոգի առնվազն վեց ամիսը մեկ՝ կանխարգելիչ հետազոտությունների և ատամների մաքրման համար։
Կարիեսի վաղ հայտնաբերումը և ճիշտ բուժումը կարող են կանխել լուրջ խնդիրներ և օգնել պահպանել ատամների առողջությունը։ Հետևելով հիգիենայի սովորություններին և կանոնավոր ստոմատոլոգիական այցելություններին, կարող եք նվազեցնել կարիեսի ռիսկը և պահպանել ձեր ժպիտի գեղեցկությունը և առողջությունը։
Տեխնոլոգիաների և բուժման նոր մեթոդների զարգացման շնորհիվ այսօր հնարավոր է ժամանակին հայտնաբերել և բուժել կարիեսը, պահպանելով ձեր ատամները առողջ և ամուր ամբողջ կյանքի համար։